Tôi không “trên thông thiên văn, dưới tường địa lý”, không thích các định nghĩa và không thích thuộc lòng bởi tôi không giỏi thuộc lòng và cũng không cố gắng thuộc lòng. Tôi mà thuộc lòng thì sẽ bị ám ảnh, ám ảnh sinh lệ thuộc và chịu ảnh hưởng; việc không thuộc lòng có thể khiến tôi phải đọc lại một văn bản nào đó, mỗi lần đọc lại thấy nó mới hơn và thú vị hơn (do không gian, thời gian, thời điểm, tâm trạng khác nhau, kinh nghiệm lại được tích lũy nhiều hơn); hoặc giả như không có văn bản đó trong tay mà phải cố nhớ, thì đôi khi còn nảy nở ra ý mới. Tôi thậm chí còn không thuộc lòng những gì tôi viết ra hoặc nhớ được những gì đã suy nghĩ. Khi mở cuốn sổ, cầm cây bút lên hoặc bật được máy tính thì từ ngữ cũ đã lang thang đâu mất trong khi từ ngữ mới lại tung tăng chạy đến. Và đoạn vừa viết là bằng chứng cho chính nó: cách đây ít phút tôi chỉ muốn nói rằng đời có lắm điều chẳng liên quan.
♔ Cô hoa hậu quốc gia đến từ xứ Tràng An ăn nói bỗ bã, chắc phải nối thêm vào “hồn nhiên như cô tiên” cụm “hiền nhôn như hoa hậu”. Chẳng ai bắt diện mạo phải đẹp nhất, vì đẹp có nhiều chuẩn, nhưng hoa hậu ở Việt được quan niệm là đại diện cho “công dung ngôn hạnh” của phụ nữ Việt. Nếu trót lỡ thiêu thiếu thứ gì trong số đó thì cũng nên tỉnh táo nhận thức và kiềm chế trước công chúng. Người của công chúng cần có trách nhiệm văn hóa đối với công chúng.
♔ Cô được biết đến có IQ và EQ cao kể về gia đình quý tộc của mình, có trích dẫn lịch sử. Cứ tạm cho là trích dẫn ấy đúng đi (dù tôi chẳng còn nhớ là thế nào nữa), nhưng còn trích thiếu ba quy tắc ứng xử vô cùng quan trọng của quý tộc thực sự, đó là khiêm nhường, kín đáo và không chạy theo hư vinh, kiểu như “loa loa loa loa, chiềng làng chiềng chà, thiên hạ Đông Tây, hãy nghe cho rõ, tôi quý tộc đây”, không khoe cơ thể hay kể chuyện gia đình với bàn dân thiên hạ, đặc biệt là chuyện riêng tư.
♔ Mẫu thời trang cao cấp của anh thiết kế nhìn cứ nhang nhác Valentino nhưng trong nhà đồ nọ xọ đồ kia chẳng ăn khớp gì với nhau, lại điểm tô cả đồ nhựa mạ vàng choé made in China.
♔ Cô ca sĩ này học vấn cao hát tiếng Việt quên lời, hát tiếng nước ngoài phát âm sai từ và ngọng nghịu.
♔ Cô ca sĩ kia ca những lời hay ý đẹp lẽ nhân văn nhưng đôi khi hớ hênh những phát ngôn ngạo nghễ bị cộng đồng lên án.
♔ Nhạc sĩ có những ca khúc “chất” thích tung những status vô hồn lại còn sai chính tả.
♔ Người chuyên khoác lên mình những bộ cánh lộng lẫy toàn chia sẻ hài nhảm, tin lá cải trên Facebook.
♔ Người chuyên kêu gọi bảo vệ môi trường lại quăng rác tứ tung mạng xã hội.
♔ Người dán bằng cấp kín người hiến những kế mà đến trẻ em cũng thấy nực cười.
♔ Một loại hạt nổi tiếng giàu dinh dưỡng, nay được cho vào sữa mà vẫn bị gọi là “óc chó” quảng cáo rầm rộ trên các loại truyền thông. Cụm từ “sữa óc chó” có lẽ khiến cho những người nhạy cảm phải dựng tóc gáy, thế mà các vì tinh tú marketer chẳng buồn đổi nó cho Tây Tây như “hồ đào”, “hạnh đào” hay Tàu Tàu như “vạn tế tử” (nếu muốn thực sự chơi ngông để người tiêu dùng phải tò mò!?).
♔ …
Những từ như “sang trọng”, “đẳng cấp” bị đặt ở nơi mà chúng chẳng liên quan. Lượng thì bạt ngàn nhan nhản đa chủng loại, chất thì thấp thoáng đâu đó nào ai hay.
Không ai hoàn hảo, những điều kể trên là quyền tự do thể hiện của mỗi người trong khuôn khổ pháp luật; thế nhưng nó thể hiện bản chất của từng cá nhân mà không định nghĩa bề mặt nào xác nhận. Một bức tranh có thể chỉ có mỗi một màu hoặc đủ mọi màu…; nhưng ý nghĩa như thế nào, nông hay sâu, hẹp hay rộng không phụ thuộc vào diện tích, số lượng màu, không gian ngồi vẽ và thời gian bỏ ra để vẽ, mà bản chất người vẽ.
Văn hoá là gì? Về cơ bản, đó là điều mà trước khi ăn, nói, hành động cần phải suy nghĩ để truyền được năng lượng tích cực. Cùng một nội dung nhưng có những phương pháp, cách thức thể hiện khác nhau. Có thể ai đó tâm tốt, muốn đóng góp cho cộng đồng nhưng hãy biết tiết chế khi phát ngôn trước dư luận. Mà tốt nhất là bớt nói, bớt để tâm đến chuyện người khác, bớt tiêu thụ vật chất, dành thời gian cho gia đình, cho công việc, cho sáng tạo và hưởng thụ muôn vẻ nghệ thuật.
Còn bạn, cứ hãy bình tâm mà tận hưởng sự bình yên. Bạn vẫn luôn là bạn, nhưng nhỡ đâu một hôm có người đã nổi tiếng đột ngột phát hiện ra bạn là thiên tài, hoặc bạn chợt nổi hứng đầu tư tiền bạc thuê truyền thông oang oang về mình, thì bỗng dưng cả triệu người, kể cả người sống gần gũi với bạn nhất, cũng quay ngoắt 180 độ ngưỡng mộ bạn. Đến lúc ấy, bạn có thực sự muốn mình thành ra như thế hay không thì ai mà biết được, nhưng dù sao thì chuyện cũng đã rồi!